На 35.издание на Фестивалот на унгарски театри кој се одржуваше во Кишварди, претставата на Новосадскиот театар Újvidéki, „Ричард трети“ во режија на Дејан Пројковски доби две награди и тоа : Гран при, најдобра претстава во целина и наградата за најдобра машка улога која му беше доделена на актерот Арпад Месарош за толкувањето на ликот на Ричард.
А со изведбата на претставата “Магбет“ од Српскиот народен театар во Нови Сад, на сцената “Благој Стефановски – Баге“ во Народниот театар во Битола, официјално започна 9. по ред издание на Битола Шекспир фестивал кој го организира Битолскиот театар.Годинешното издание се одржуваше под мотото “Судбината за играчка ме има“, а на отворањето присуствуваа голем број на битолчани, љубители на театарот.Овие два значајни настани од театарскиот свет, ги поврзува актерот Арпад Месарош, кој ни раскажа нешто повеќе за соработката со македонските режисери и театарски работници, предизвиците да се игра во „Магбет“ и „Ричард трети“, а ги сподели со нас и впечатоците од Битола.
За наградите во Кишварди ни рече:
А.М.- Фестивалот во Кишварда ги вклучува сите малцински унгарски театарски претстави од Словачка, преку Украина и Романија до Србија. Најдобрите претстави од секој театар се натпреваруваат, вкупно сме 17 (барем оваа година ги имаше толку). Да се добие награда на ваков фестивал во никој случај не е срамота .
Што наградата за најдобар актер значи за Вас?
А.М.- Имав чувство за време на претставата на овој фестивал, дека можеби ова е премногу за оваа публика, како оваа бруталност во претставата да е малку потешко да се поднесе во Унгарија отколку кај нас на југ. Но не, публиката беше воодушевена, освен една жена драматург, на која се и пречеше, најмногу мојот грб, моето одење и држење на телото, но што да правиме.
Претставата ја освои и наградата за најдобра претстава во целина. Наградите ги доделува Министерството за култура и иновации на Унгарија. Жирито во своето образложение истакна: „ Актерската екипа ја гради играта околу насловниот лик во изедначен стил и со колективна енергија. Визуелниот свет и музиката создаваат впечаток за епоха што ја ослободува целата човечка невоздржаност“.
Што ова значи за Новосадскиот театар?
А.М.- Ричард III. од Дејан Пројковски ја доби наградата за најдобра претстава на фестивалот. Мислам дека овој настан ја круниса нашата сезона.
Во останатите улоги во претставата „Ричард трети“ се појавуваат: Габриела Црнковиќ, Ливиа Банка, Атила Немет и други.Тука е и Олга Панго, која беше задолжена за сценското движење во претставата. Сценографијата е на Валентин и Сергеј Светозареви, а музиката на Горан Трајкоски. „Ричард Трети“ секогаш поставува големо прашање за политичките системи и државните системи. Денес ја отвора и темата што е тоа демократија и дали тоа е најдобриот систем што можевме да го замислиме или е најдобар затоа што не можевме да измислиме подобар или посовршен.
Претставата „Ричард трети“ претходно ја доби наградата за најдобра театарска режија – за цела театарска сезона во Србија, според Belgrade Edt Culture, блог за култура, беше апсолутен победник на театарскиот фестивал во Младеновац, и ги доби наградите за најдобра претстава и од жирито и од публиката. „Ричард трети“ беше изведена и во Печ во рамките на 10.издание на Светската театарска олимпијада која оваа година се одржуваше во Унгарија.
„Магбет“ од Вилијам Шекспир, е во режија и адаптација на Никита Миливојевиќ, кореографија/ музика на Амалија Бенет, сценографија на Никита Миливојевиќ/ Жељко Пишкориќ, а костимите се на Јелена Стокуча. „Магбет“, кратката и жестока, кошмарна трагедија на Шекспир од последната фаза на неговото творештво, режисерот Никита Миливојевиќ ја поставува во необично интензивен, сонлив, визуелно, кореографски и музички впечатлив облик.
Го запрашавме Месарош какво е чувството да се биде дел од отворањето на 9.издание на Шекспир фестивалот со оваа претстава?
А.М.- Се чувствувам привилегирано што можев да присуствувам на отворањето на овој прекрасен фестивал со претстава и со екипа кои ми се исклучително драги луѓе. Не можам точно да цитирам, но некој еднаш рече дека делата на Шекспир се како витамини за нашето општество, секогаш актуелни, секогаш потребни. Гледајќи на тој начин, мислам дека Шекспир фестивалот е витаминска бомба за нашите општества и пијалок за нашите души.
Кои се впечатоците од градот? Што мислите за овој вид на фестивали кои ги промовираат делата на легендарниот Шекспир?
А.М.- Никогаш претходно не сум бил во Битола. За среќа, имавме слободна вечер, кога можевме малку да прошетаме. Моите впечатоци се феноменални! Целата атмосфера, додека градот пулсира, се чувствува само позитивна енергија, оптимизам. Запознаен сум со проблемите – „малцинствата“ кои бараат се повеќе и повеќе, соседите од југот кои не дозволуваат земјата да се вика Македонија и секако Бугарите кои сметаат дека македонскиот јазик не постои. И сепак, во Битола ги сретнав најљубезните и најгостопримливите луѓе на светот, кои се оптимисти и не се жалат за ништо. За мене како Унгарец (а ние навистина знаеме да се жалиме: ), сето ова е неверојатно искуство.
На сцената се испреплетуваат три Магбети, како и пет Лејди Магбети кои брилијантно го комплетираа кошмарот – Аница Петровиќ, Невена Неранџиќ, Ивана Панчиќ Добродолац, Маја Стојановиќ, Јелена С.Во претставата играат уште Дејан Ѓоновиќ, Марко Марковиќ, Милан Зариќ. Каков предизвик беше да се биде еден од тројцата Магбети на сцената?
А.М.- Во претставата сме тројца и играме различни фази на Магбет. Бане (Бранислав Јерковиќ) го води ликот до моментот кога ќе се одлучи да го убие кралот, потоа ликот го превзема Габор Понго, кој ја покажува состојбата на Магбет веднаш по убиството, а јас ја играм улогата кога тој станува тотално параноичен и целосно ја губи контролата над реалноста. Улогата е доста напорна, но и наградувачка. Не знам зошто Никита реши токму јас да ја играм третата фаза, но среќен сум поради тоа. Треба да се следиме со колегите на сцена, за да не се прекине нашата заедничка линија, за да не испаднеме од ритамот.
Овој пат имаме едно ново читање на Магбет и тоа преку соништата. Како Вие ја доживеавте оваа адаптација?
А.М.- Претежно импровизацијата за време на ментален процес ме замара, особено ако имам чувство дека режисерот нема поим што да прави и како да го прави тоа. „Ајде вие правете нешто сега, па на крајот нешто ќе испадне“. Меѓутоа, тука беше сосема поинаку. Имавме избрани слики, кои не потсетија на некои сцени од делото на Шекспир. Така ги комбиниравме тие слики со нашите впечатливи соништа. А јас моите соништа ги пишувам секој ден од 1996 година. Мислам дека добивме одличен материјал, секако дека не можеше се да биде дел од претставата, но сепак сме задоволни од тоа.
Соработувавте со Дејан Пројковски и во една од најгледаните и најнаградувани претстави во регионот „ Ана Карењина“. Со кој се од македонските режисери, актери и театарски работници имате соработувано?
А.М.- Имав среќа да работам со Александар Поповски, Марјан Неќак, Благој Мицевски, Дејан Пројковски, Валентин и Сергеј Светозареви, Горан Трајковски, Олга Панго. Најискрено ви кажувам дека имав чувство за време на нашата заедничка работа дека македонските режисери на академијата ги учат како да се однесуваат кон актерите. Тие точно знаат до која точка можат да ме форсираат, кога треба да ме остават на мир, за никогаш да не ме доведат во ситуација – односно сцена – каде што не би се чувствувал пријатно. Со Пројковски веќе имаме такво ниво на разбирање што е доволно само да ме погледне и знам што би правел и како би го направил. Имаме целосна доверба еден во друг. Моите најголеми успеси ги доживеав со неговите претстави (Ана Карењина и Ричард Трети.)
