29-ти Април се слави како Светскиот ден на танцот, во чест на роденденот на Жан- Жорж Новер, кој е познат како творец на модерниот балет.Датумот е избран 1982 година, по предлог на Танцовиот Комитет при Интернационалниот театарски институт на УНЕСКО.
Организатори на дигитално одбележување на овој ден се Македонскиот центар ИТИ/ПРОДУКЦИЈА.
Авторот на домашната порака по повод Меѓународниот ден на танцот е македонскиот танчер, кореограф, перформер кој живее и работи на релација Шведска, Бугарија, Македонија , Александар Георгиев.
Ја завршил магистерската програма за кореографија на DOCH, Стокхолм, во 2014 година. Го истражувал номадскиот пристап во однос на јадрото на креативната работа, постојано поместувајќи го просторот на делување; но во последните 4 години, тој низ работата дефинирал четири места што ги смета за свој дом и работни локации (Стокхолм, Софија, Скопје и Тенерифе).
Неодамна ја иницирал кореографската истражувачка КO–серија, фокусирана на практики базирани на ко-егзистирање. Уметничките истражувања го работи користејќи различни уметнички практики и методи, истражувајќи ги идеите за соживот, хипер состојби и холографија низ призмата на танцот и кореографијата.
„ Најпрвин, сакам да споделам дека мојот однос кон танцот не е од позиција на танчер или од која било друга професионализирана догма на танцот. Мојата перспектива за танцот доаѓа од една многу искрена и наивна позиција на некој што постојано работи во и околу танцот и е физички и ментално активен во ова поле. Претпоставувам токму затоа и бев поканет да ја подготвам оваа порака.
Моето набљудување е дека, ако некој може да имплицира порака за Меѓународниот ден на танцот, тоа ќе биде порака упатена до културните работници, финансиерите и јавните институции (со други зборови кажано: структурите и статусите кои имаат потенцијал да го дефинираат просторот и условите за танцот); бидејќи сакам да мислам дека на сите други и не им е толку потребен ден посветен на танцот, поради тоа што танцот е тука и се случува постојано. Овој ден е посветен на видливоста и отворањето на просторот за танцот, но и истовремено за лобирање за поиздржливи услови и структури за танцот, затоа што како што веќе напоменав – танцот е тука, и постојано е присутен.
Мојата порака за Меѓународниот ден на танцот е адресирана кон претходно споменатите структури, со цел да овозможат повеќе дискусија, дијалози и средства, услови кои ќе можат да го актуелизираат и активираат танцот; кои ќе можат да ги стимулираат и поддржат истражувачките процеси на танцот – околу танцот, преку танцот или со танцот; кои ќе му осигураат јавен простор на танцот за да може јавно да е достапен и колективно да е практикуван; а преку кој ќе можеме сите ние да ги обликуваме нашите колективни тела. Но, во никој случај да не се активираат стратегиите за тоа како да се маркетира танцот со цел да се придонесе во намерите за неговата приватизација. Танцот е тука и секој треба да може да го активира и треба да го има правото да го активира и применува.
Мојата мала мантра за танцот е: Танцот може да се сподели, но не може да се поседува; танцот може да се активира, но не е статус за парадирање.
Па дури понекогаш уживам и во размислите дека танцот не треба и не може да биде индивидуален процес на професионализација. Системите и структурите што го професионализираат танцот треба да одржуваат свесност за танцот да не создаваат ексклузивност која ќе води до поделба и класификација. Треба да бидеме свесни дека секој е танчер и дека процесот на професионализација не создава некаков си посебен вид на „не-танчери.’’ Танцот не функционира на некаков си бинарно изграден опозициски систем, туку напротив, тој процес на професионализација е развојно-комплементарен систем во сферата на танцот.
Оваа порака би ја дополнил со тоа дека треба да дозволиме танцот да ја добие својата автономија, своето застапување, и својата независност, затоа што е тука и му треба континуирана еманципација.
Конечно, следејќи ја линијата на мислите што ја наметнувам овде, можам само да завршам со зборовите дека, јас немам никакво право да зборувам во името на танцот, можам само да се залагам и да лобирам за моите перспективи во танцот. Мојата перцепција е дека танцот не треба и не може да се приватизира, бидејќи јас го гледам како индивидуално перципирана и преживеана, колективна практика.
Авторка на светската порака е кинеската танчерка и кореографка Јанг Липинг, која вели Танцот е начин на комуникација со светот. Таа нагласува дека животот не престанува, затоа и танцот не престанува.
Танц – Начин да се комуницира со светот
“Говорот на телото е најинстиктивната форма на човечката комуникација. Како новороденчиња можеме да ги користиме рацете и нозете правејќи движења слични на танцот, уште пред да научиме да го осознаваме зборот; танцот произлегува од ваквите „примитивни јазици’’.
Многу нешта ги наведуваат луѓето да танцуваат. Во мојот роден град, еднаш баба ми ми рече дека танцот е начин да му се заблагодариме на сонцето, што ни овозможува топлина и светлина во нашите животи.
Кога во годината има успешна жетва, танцуваме на полињата со радост во срцата за да изразиме благодарност кон земјата. Кога среќаваме некого кого го љубиме, танцуваме како паун ширејќи ги пердувите за да оставиме силен впечаток. И кога сме болни, користиме мистериозни танци и ритуали за да ги избркаме демоните на болеста.
Во мојот свет, танцот постојано е дел од нашите животи, танцот се преплетува со нашето егзистирање – од детството до смртта. Танцот е клучот со кој се отклучува комуникацијата на човечкото битие и природата; танцот е комуникација со сите живи битија. Во мојот роден крај се вели: „Ако имаш нозе а не можеш да танцуваш, си го губиш животот на празно.’’ Танцот е силно поврзан со природата и животот. Ако мене ме прашувате, танцот е едно со природата и животот – а тоа е вистинската есенцијалност на танцот.
Некои луѓе доаѓаат на овој свет за да ја одржат својата изворност, некои за да го уживаат животот, трети се во потрага по искуства. Јас, јас сум набљудувач на животот. На овој свет сум за да го гледам цветањето на цветот и да го набљудувам лебдењето на облаците, и да набљудувам како се кондензира росата …
Затоа сета моја креативна инспирација произлегува од природата и животот: јасната светлина на месечината, ширењето на пердувите на паунот, трансформацијата на пеперутката од гасеница во убавица; начинот на кој што вилинското коњче лебди по површината на водата; начинот на кој што стоногалката се собира и растегнува; начинот на кој што мравките се групираат во војска…
Пред многу години на сцената, се соочив со публиката и ја танцував првата кореографија што ја искреирав – танцот на паунот наречен „Душата на паунот’’. Паунот е животно кое сеуште опстојува на овој свет. Тоа е животно кое ја симболизира светоста и ја претставува убавината на Источниот свет бидејќи неговата појава потсетува на убавината на фениксот, поради неговите реифицирани движења слични на змејот. Додека танцував, ја чувствував душата на паунот.
Културата на танцот, во светот на луѓето е поврзувачка, таа ги опфаќа сличностите во културите и нејзините заеднички својства. Ние ја обезбедуваме есенцијата на танцот преку набљудувањето на природата, животот и сите живи битија кои не опкружуваат. Мојата нација, истотака, има длабока танцова култура од која јас страсно го црпам и употребувам наследството и го надополнувам со ново наследство преку својот танц. Така како танчери, го храниме нашиот ум и тело, создавајќи танцова способност да комуницираме со светот. Јас собрав техники од неколку традиционални примитивни танци и ги поставив истите на сцена, како Импресии од Јунан, Тибетантска загатка, Импресии од Пингтан и многу други меѓу нив. Сите овие танци потекнуваат од земјата и ни беа оставени нам на потомците како културно наследство, за кое се потребни нашите напори истото да биде сочувано и претставено на светот.
Кога овие нешта ќе се постават на сцената, луѓето длабоко се импресионираат од нивната убавина и нивната културолошка битност. Како танчер, во континуитет ги истражувам безграничните дострели на танцот низ декадите, така навлегов и во креирање на експериментални современи кореографии за проектите Целата приказна, Збогум моја конкубина и Будењето на пролетта, поставени на глобалните сцени.
Мојата уметност е предизвикана од природата во мојот роден крај, од мојот личен живот и искуствата, и од суштината на цивилизацијата на Истокот, која е интегрален дел од светската цивилизација; така се создаваат разликите, богатствата и пред се’ инспирацијата.
„Учејќи од природата’’ и „Од единството помеѓу човекот и универзумот’’ е филозофија, мудрост и естетика на Истокот. Овие доктрини се духовните јадра на мојата уметност. Како човечки битија, ние треба да ја почитуваме природата, да учиме од природата, и да се хармонизираме со природата, исто како земјата, планините и небото, меѓусебе.
Танчерите и кореографите треба да ги наслушнат многу внимателно радостите и тагите на светот, користејќи го танцот, за да го заокружат дијалогот со нашата природа, како и животот на природата кој трае подолго од илјадници години.
Денес, нема да продолжам да ја споделувам само културата на танцот во светот, туку се надевам дека ќе успеам да ги поканам сите танчери на светот кој го љубат танцот и кои сакаат да ги изразат своите емоции низ танцот; да се вклучат танцувајќи со цел заедно да ги возљубиме и почитуваме небото и земјата.
Животот не престанува, затоа и танцот не престанува“.
Македонски превод од англиски јазик: д-р Иванка Апостолова Баскар.
БИОГРАФИЈА
Јанг Липинг е дел на етничката група Баи од Дали, Провинција Јунан. Таа е национална прима танчерка – првенка и заменик претседател на Кинеската асоцијација на танчери.
Вљубена во танцот уште во детството, Јанг никогаш не заврши формална едукација во танцот, туку со својот извонреден, природен талент таа израсна во уникатен и оригинален танчер во Кина. Таа стана национално позната благодарејќи на нејзините оригинални танцови дела Духот на паунот во 1986 г., кој е елегантен и сонлив. Потоа следеа препознатливите: Месечевата светлина, Двете дрвја, Љубовта на паунот и многу други.
Таа е режисер, кореограф и водечки танчер на познатите танцови драми како Динамичен Јунан, Тебетантски мистерии, Ехото на Шангри-Ла, Паунот, Зимата на паунот, таа е режисер во танцовите театри Under Siege, Dynamic Huangshan, Dynamic Piangtan, Rite of Spring, Apeng & Jinhua.
Јанг Липинг постојано истражува нови концепти и нарации за уметноста на танцот. Залагајќи се да адаптира танц во ерата на Метаверзумот, почнувајќи од 2000 г. таа ги создава и режира трите дела на филмот Кинески зодијак – серија на уметнички танцови филмови – Пролетен елен, Врескачки тигар и Зајак од жад и Чанг-е.
Таа е познат бренд во Кина; Јанг Липинг и нејзините изведби се наградени со бројни награди: златна награда на 20 век на Кинеските танцови класици; највисоко достигнување на Меѓународниот Центар за уметнички размени во Осака; награда за најдобра танцова поезија; награда за најдобра жена првенец во танцот; награда за најдобра кореографија, за најдобар костим и награда за извонредна изведба на 4-то доделување на наградите Кинески Лотус. Во 2011 година, Јанг Липинг се појавува во една од Кинеските убавини во Кинеската слика – Луѓе, наградна кампања на Тајмс Сквер, во Њујорк. Како разновиден талент, таа исто така ја пишува, режира и ја изведува Сончевата птица, за која ја добива Големата награда од жирито на Меѓународниот Филмски фестивал во Монтреал.
Со одбележувањето на овој ден се слави богатата историја и културното значење на танцот како уметничка форма која е дел од човековото изразување илјадници години.
Насловна фотографија Зоран Кардула.
